– İri bebek
– Annede diabet (şeker hastalığı) olması
– Annede obezite olması
– Günaşımı (Gün geçmesi)
– Birden fazla doğum yapmak (multiparite)
– İleri anne yaşı
– Kısa boy
– Gebelikte aşırı kilo alımı (18 kilodan fazla)
– Daha önceden iri bebek doğurmuş olmak
– Daha önceki doğumlarda omuz takılması olması
– Doğumun ilk evresinde uzama olması
– Doğumun aşırı hızlı ilerlemesi
– Epidural anestezi
– Vakum, forseps uygulaması
Normalde bebeğin başının geçtiği yerden, omuzda dahil her tarafı geçer. Omuz takılması riski bebeğin kilosu arttıkça artar fakat her zaman iri bebekler görülmez. Kilosu normal olan hatta normalin altında olan bebeklerde de omuz takılması görülebilmektedir.Omuz takılmalarının yaklaşık yarısı 4000 gram altındaki bebeklerin doğumu sırasında görülür. Hangi gebeliklerde doğum sırasında omuz takılması gerçekleşeceğinin net olarak önceden anlaşılabileceği sağlayacak bir yöntem yoktur. Omuz takılması önceden tahmin edilemez ve önlenemez.
Doğumla ilgili en acil müdahale gerektiren durumlardan birisidir. Bebeğin omuzunun bir an önce kurtarılması gerekir ve bunun için çeşitli manevralar sırasıyla yapılır. (Suprapubik basınç, Mc Robert’s manevrası, Wood’s vida manevrası, Rubin manevrası, Arka kolun doğurtulması, El-diz manevrası, Zavanelli mrden oanevrası(bebek başının vagene itilip sezaryenle doğurtma işlemi), kasıtlı klavikula kırılması, kleidotomi, simfizyotomi şeklinde isimlendirilen manevralardır.)
Omuz Takılması Sonucu Oluşabilecek Komplikasyonlar
– Bebekte brakial pleksus (sinir) hasarı
– Bebekte kemik kırıkları
– Bebekte kafa içi kanama
– Bebekte santral sinir sistemi hasarı
– Annenin doğum kanalında yırtık oluşması
Omuz takılması önceden kestirilemeyen ve önlenemeyen bir durum olsa da yukarıda anlatılan bazı risk faktörleri bilinmektedir. İri bebeklerde (4500-5000 gram üzeri) bu durumu önlemek için sezaryen ile doğum düşünülebilir.
Prof. Dr. Cansun Demir
Kadın Hastalıkları – Doğum ve Perinatoloji Uzmanı